Құрамында қоспасы бар бастапқы зат пен реакция өнімі бойынша есептер    

9-сынып

Құрамында қосындысы бар  400 г  әктасты өртегенде 78,4 л  көміртегі (ІV) оксиді түзілді. Әктастың құрамындағы қоспаның массалық үлесін (%) есептеңіздер.

Берілгені:

m (әктас) = 400 г

V (CO₂) = 78,4 л

Т/к ω(қоспа)

                                                             Жауабы: 0,125 немесе 12,5% .                                                    

Калий карбонаты мен натрий карбонатынан тұратын  массасы  7 г  қоспаны күкірт қышқылымен өңдеді. Реакция нәтижесінде көлемі  1,344 л  (қ.ж.)  газ бөлінді. Қоспа құрамындағы натрий карбонаты мен калий карбонатының массалық үлесін есептеңіздер.

Берілгені:

m (қоспа) = 7 г

V (CO₂) = 1,344 л

(қ.ж.)

Т/к ω (Na₂CO₃)

ω (К₂CO₃)

 Шешуі:                                                                                                                                      

 

Есепті тексеру. Әрбір карбонат күкірт қышқылымен әрекеттескенде бөлінген көмірқышқыл газының көлемін сәйкес теңдеулер бойынша есептеп алып, көмірқышқыл газының жалпы көлемін табамыз:                    

1) Na₂CO₃ + H₂SO₄  =  Na₂SO₄ + CO₂á + H₂O                                                                                                                                       

         1моль                                   1моль               

Реакция теңдеуі бойынша:

 106 г   Na₂CO₃    әрекеттескенде    22,4 л  CO₂ бөлінсе,                                                                                                           4,24 г   Na₂CO₃    әрекеттескенде    у ₁ л    CO₂   бөлінеді.   

 

             4,24 •22,4                    

 у₁ =  ––––––––––––  =  0,896 л    

                     106

 

2) K₂CO₃ + H₂SO₄ = K₂SO₄ + CO₂á + H₂O                                                                                                                                                                                                 1моль                                    1моль                                                                                  

 

Реакция теңдеуі бойынша:

 138 г   К₂CO₃    әрекеттескенде   22,4 л  CO₂ бөлінсе,                                                                                                                           2,76 г  К₂CO₃    әрекеттескенде   у ₂ л    CO₂   бөлінеді.  

 

             2,76 •22,4                    

 у₂ = ––––––––––––  =  0,448 л    

                    138

3) у = у ₁ + у ₂ = 0,896 + 0,448 = 1,344 л                                                                                                            Нәтиже есептің шартында берілген газдың көлеміне сәйкес келеді.                                                           

                                                                                      Жауабы: ω(Na₂CO₃) - 60,57 % ,                                                                                                                                                    

                                                               ω (К₂CO₃) - 39,43 %.

 

ЕСЕПТЕР

 1) Массасы  400 г  натрий селитрасы айырылғанда  33,6 л  оттек түзілді. Селитра құрамындағы қоспаның массалық үлесін (%)  есептеңіздер.                                                          

                                                                                Жауабы: 36 %.                                                                                                                                                                                                                                  

 

2) Құрамында  16 %  қосындысы бар  119 г  ізбестастан қанша литр көмірқышқыл газы бөлінетінін есептеңіздер.

                                                                                Жауабы: 22,4 л.    

 

3) Көлемі  67,2 л ( қ.ж.)  метан алу үшін жұмсалатын құрамында  3 %  қосындысы бар техникалық көмірдің массасын есептеңіздер.

                                                                                    Жауабы: 37,1 г.                                                                                                                                                                                                                   

 

 4) Көлемі 10 л  этан мен этиленнің қоспасының құрамындағы этиленнің массалық                 үлесі 28 % . Бром суындағы бромның массалық үлесі  3,2 % . Этан мен этиленнің қоспасымен  әрекеттесу үшін жұмсалатын  бром суының массасын есептеңіздер.

                                                                                   Жауабы: 625 г.                        

 

5) Натрий карбонаты мен калий карбонатының  10 г  қоспасы суда ерітіліп, оған артық мөлшерде алынған тұз қышқылымен әсер етілді. Реакция нәтижесінде бөлінген газ  натрий пероксидінің ерітіндісі арқылы өткізілді. Нәтижесінде бөлінген оттек көлемі  1,9 л   (қ.ж.)  сутек газын жағуға жеткілікті болды. Реакция теңдеуін жазып, қоспаның құрамын (%) есептеңіздер. 

                                                                                   Жауабы: ω(Na₂CO₃) - 56,5 % , 

                                                                                                     ω (К₂CO₃) - 43,5 %.                                                                                                                     

 

6) Массасы  1,8 г  натрий хлориді мен натрий иодидінің қоспасы суда ерітілді. Ерітінді  арқылы хлордың артық мөлшері өткізілгеннен кейін, натрий хлоридінің массасы  1,3 граммға тең болды. Бастапқыда алынған қоспа құрамындағы натрий иодидінің массалық үлесін (%) есептеңіздер.      

                                                                                    Жауабы: ω (Na І) - 45,6 %.                                                                                                                                                                                            

 

7) Құрамында фенол мен сірке қышқылы бар қоспаны нейтралдау үшін  20 %-қ  23,4 мл калий гидроксидінің ерітіндісі  (р = 1,1 г/мл) жұмсалды. Бастапқыда алынған қоспа бром суымен әрекеттескенде массасы  16,55 г  тұнба түзілді. Бастапқыда алынған қоспаның құрамын ( г) анықтаңыздар.

                                                                                     Жауабы: фенол 4,7 г, сірке қышқылы 28,6 г.

8) Мыс (ІІ) оксиді мен темір (ІІІ) оксидінің  31,9 г қоспасы сутегімен тотықсыздандырылды. Реакция нәтижесінде массасы  9 г су түзілді. Қоспадағы металдардың массалық үлесін есептеңіздер.

                                                                                     Жауабы: Сu - 22 %, Fe -78 % .  

 

9) Жабық ыдыста көлемі  1,5 л  (қ.ж.) күкіртсутек пен артық мөлшерде алынған оттектен тұратын қоспаны жақты. Реакция өнімі көлемі  49,2 см³  суда ерітіліп, нәтижесінде  1,64 % -қ қышқыл ерітіндісі алынды. Бастапқыда алынған қоспаның құрамын (л) анықтаңыздар.

                                                                                    Жауабы:  Н₂S - 0,22 л, O₂ -1,28 л.

 

10) Темір мен күкірт ұнтағынан тұратын қоспа қыздырылып,тұз қышқылының ерітіндісінде толық ерітілді. Реакция нәтижесінде (қ.ж.) бөлінген  4,48 л  газ қорғасын (ІІ) нитратының ерітіндісі арқылы өткізілгенде массасы  23,9 г  тұнба түзілді. Бастапқыда алынған қоспаның құрамын (г) анықтаңыздар. 

                                                                                    Жауабы:  Fe - 11,2 г, S -3,2 г.      

 

11)  Массасы  16 г  калий хлориді мен натрий хлоридінің қоспасын артық мөлшерде алынған концентрлі күкірт қышқылының ерітіндісімен өңдегенде көлемі  5,6 л  хлорсутек газы түзілді. Қоспаның құрамын (г) анықтаңыздар.       

                                                                                     Жауабы: KCІ -7 г, NaCІ - 9 г.            

 

12) Күкірт қышқылы мен азот қышқылының қоспасынан тұратын массасы  630 г ерітіндіге барий хлоридінің артық мөлшерін қосқанда массасы  46,6 г тұнба түзілді.Түзілген тұнбаны бөліп алғаннан кейін қалған қышқыл ерітіндісін нейтралдау үшін  40 % -қ  100 мл калий гидроксидінің ерітіндісі  (р = 1,4 г/мл) жұмсалды. Бастапқы ерітіндідегі азот қышқылының массалық үлесін есептеңіздер.

                                                                                    Жауабы: 6 %.                                                               

ID: 8777 | Просмотров: 3321