ОҚО Шардара ауданы Қоссейіт жалпы орта мектебіің технология пән мұғалімі Бижигитова Сарсенкул Тансықбайқызы 6-сынып .
Сабақтың тақырыбы: Жібек жүннен жасалған бұйымдар
Білімділік: Жібек және жүн маталар туралы түсінік беру,айырмашылықтарын айту.
Дамытушылық: Жібек және жүн маталардың қасиеттерімен ерекшеліктерімен таныстыру.
Тәрбиелік:еңбекке тәрбиелеу,алынған білімді дұрыс әрекетке пайдалана білуге тәрбиелеу.
Көрнекіліктер: оқулық, слайд, суреттер.
Сабақтың түрі: кіріспе сабақ.
Сабақтың барысы: ұйымдастыру кезеңі:
Түгендеу, амандасу.
Жүмыс құралдарын тексеру.
Оқушы назарын сабаққа аудару.
Жаңа сабақты түсіндіру.
Қорытындылау.
Жаңа сабақ.
Мата шаруашылықта өте көп пайдаланады. Маталар тоқылуына қарай,өнделуіне қарай әр түрлі болады. Мысалы: жүн,жібек, зығыр, атлас және т.б. Жібек және жүн маталарды жануарлардан алынған табиғи талшықтардан дайындалады.табиғи жүн қой,ешкі, түйеден алынады.Көбіне жүн матаны қой жүнінен жасайды, себебі еліміз қой шаруашылығымен шұғылданады.Қойдың жүнін қайшымен немесе қайшымен қырқады.Жүнді алғаннан кейін алғашқы өндеуден өткізу керек:жүнді сорттайды-талшықтарды сапасы бойынша іріктейді:қоқымдарынан тазартып түтеді, қопсытып ыстық сумен жуады,арнайы машиналарда кептіреді
Табиғи жібек –өте жіңішке,нәзік жіп.Оны тұт жібек құртының қуыршағынан алады.Қуыршақтағы жібек жібінің ұзындығы 700-800 метрге дейін жетеді.Жіп өте жіңішке болғандықтан , бінеше қуыршақтың жібіе біріктіреді.Ондай жіпті жібек шикізаты деп атайды
Мата негізгі және арқау жіптің айқасуынан тоқылады.Матаның сапасы көбінесе талшықтардың құрамына байланысты.Матаның сапасына талшықтың ұзындығы, жуандығы, мақталығы, жұмсақтығы, иірілуі, т.б. қасиеттері әсер етеді.Жалпы мата талшықтарын әр түрлі саладан аламыз.
Қой Жүні талшықтарының жуан-жіңішкелігіне, құрылымына қарай бөлінеді. Жүн құрамындағы қылшықтардың ара қатынасы қой тұқымына байланысты әр түрлі болады. Сондықтан қой Жүні биязы, биязылау, ұяң және қылшық Жүн деп бөлінеді. Биязы Жүн талшығының жіңішкелігі 14, 2 – 25мкм, ұзындығы мен ирегі біркелкі болады. Түсі ақ, шайыры мол. Бұл Жүнінен жоғары сапалы мата тоқылады. Биязылау Жүн біркелкі ірілеу Жүн мен аралық қылшықтан тұрады. Талшығының жіңішкелігі 25, 1 – 35мкм. Мұндай Жүннен трикотаж, жоғары сапалы шұға тоқылады. Ұяң Жүн құрамында Жүннен басқа аралық және майда қылшықтар болады. Ұяң Жүннен кілем тоқылады. Қылшық Жүннің құрамында қылшық, әсіресе, өлі қылшық көп болады. Мұндай Жүн киіз, киіз аяқ киім, т.б. жасауға пайдаланылады.

Жүннің барлық түрінің сапасы малдың тұқымына, оны дұрыс азықтандыруға, бағып-күтуге байланысты. Ешкі Жүні қылшықты, түбіт аралас болады. Ангор, т .б. ешкі тұқымының Жүні биязылау келеді. Түйе Жүні берік, сапасы жақсы болады. Одан жүн мата, сырт киім, әр түрлі бұйымдар жасалады. Сиыр, жылқы Жүндерінен киіз, қоян Жүнінен жеңіл киім жасайды. Ит Жүні емдік мақсатта қолданылады
Жүннен жасалатын бұйымдар
Арқандар
• Ат арқан.
• Белдеу арқан.
• Жел арқан.
• Желі арқан.
• Қом арқан
• Қосарқан.
Сабақты қорытындылау
Оқушылар бүгін біз жүннен жасалатын бұйымдар туралы толық мағлұмат алдық. Сонымен
• Жүн дегеніміз не?
• Жүндер неше түрге бөлінеді?
• Жүннен жасалған киім-кешектерді атаңдар?
• Жүннен жасалған шаруашылық бұйымдарын атаңдар?
VI. Оқушы білімін бағалау.
Әр бір оқушының жасаған жұмысын қабылдап, баға қойып, жіберілген қателерін қайта түсіндіру.

VII. Үй тапсырмасы. Оқып келу

ID: 1688 | Просмотров: 6452